Filozofia hermetyzmu

Hermetyzm – pradawna filozofia

Czym jest hermetyzm? Według niektórych źródeł to grecko-egipska tajemnicza grupa pogańska. Wierzenia tej grupy są zawarte w zbiorze osiemnastu traktatów. Inicjatorem tej religii, filozofii, a także w pewnym stopniu ezoterycznej tradycji oraz autorem danych traktatów jest Hermes Trismegistos. Dzieła napisane przez niego wywarły ogromny wpływ na zachodnią tradycję ezoteryczną, jednak stały się dostępne dla badaczy dopiero w XV wieku. Przetłumaczenie w 1471 roku pism Hermsa, pozwoliło na ich badanie i analizy, co odegrało również ogromną rolę w czasach renesansu oraz reformacji. Tradycja hermetyzmu wywodzi się z doktryny, która głosiła, że istnieje jedna, prawdziwa teologia, która jest obecna we wszystkich znanych religiach i została dana człowiekowi przez Boga w starożytności. Samo słowo „hermetyzm” pochodzi od imienia jednego z greckich bogów – Hermesa. 

W okresie od piętnastego do siedemnastego wieku, hermetyzm przyczynił się do ogromnego rozwoju nauki. Dzięki filozofii hermetyzmu renesansowego oraz filozofii alchemików zaczęto eksperymentować z naturą. Udowodniono, że na przyrodę można wpływać, a nawet ją kontrolować. To skłoniło ówczesnych badaczy do zwrócenia uwagi na magię oraz takie nauki jak alchemia czy astrologia. Jednym z naukowców, który opierał się na hermetyzmowi, był Izaak Newton. Pokładał on wiarę w ideę niezafałszowanej doktryny, a także intensywnie studiował pisma Hermesa Trismegistosa. Pragnął w ten sposób zrozumieć świat fizyczny i jego naturę.

Filozofia hermetyzmu 

W hermetyzmie ostateczna rzeczywistość nazywana jest w różnorodny sposób. Można spotkać się z określeniami Bóg, Wszechmocny czy Jedyny. Zgodnie z wiarą i pismami hermetyzmu, Bóg jest jednolity i transcendentny. Wielu wierzyło, że oznacza to, że jest on jeden i istnieje przede wszystkim poza materialnym kosmosem. Udowadnia to, że hermetyzm jest religią monoteistyczną. Hermetyzm naucza, że w Absolucie uczestniczą wszyscy ludzie oraz cały wszechświat. Zgodnie z nauką hermetyzmu uznawano również istnieje takich istot jak eony, anioły i żywiołaki. 

„To co jest poniżej, odpowiada temu, co jest na górze, a to, co jest powyżej, odpowiada temu, co jest poniżej, do osiągnięcia cud Jedynej Rzeczy” zgodnie z tą maksymą hermetyzm zakłada przede wszystkim jedność i niepodzielność wszechświata. Wszystkie wydarzenia zachodzą w pewien sposób synchronicznie na wszystkich możliwych poziomach. Chodzi głównie o poziom duchowy oraz aspekt zmysłowy. 

Mądrości wszechświata 

Istnieją trzy dziedziny całego wszechświata: alchemia, astrologia oraz teurgia.

Alchemia zajmuje się badaniem duchowości organizmu poprzez zastosowanie tajemnic narodzin, śmierci i zmartwychwstania. Chemiczna destylacja i fermentacja to główne aspekty badanych tajemnic. Zastosowanie takich eksperymentów zdecydowanie przyspiesza pewne procesy naturalne, a to jest cel sam w sobie – szybsze doprowadzenie naturalnego ciała do idealnej doskonałości. Osiągnięcie doskonałości to dokonanie „Wielkiego dzieła”. 

Z kolei astrologia ma ogromny wpływ na ziemie. Zgodnie z myślą hermetyzmu ruchy planet mają znaczenie wykraczające poza prawa fizyki. Mają wartość także metaforyczną jako symbole w umyśle wszechświata, czyli Boga. Mimo wpływu astrologii na Ziemię, nie dyktuje ona ludzkich działań. Mądrość zdobywa się gdy rozpoznaje się te wpływy i uczy się sobie z nimi radzić.

Ostatnia mądrość to teurgia, czyli działanie bogów. Zgodnie z hermetyzmem istnieją dwa rodzaje magii, które są całkowicie przeciwne względem siebie. Pierwsza to czarna magia, która polega na sojuszy ze złymi duchami. Druga – to teurgia, czyli boska magia polegająca na sojuszu z duchami boskimi, czyli aniołami, archaniołami i bogami. Teurgia jest praktycznym aspektem hermetycznej sztuki alchemii. Natomiast alchemia jest postrzegana jako „klucz” do teurgii, której ostatecznym celem jest zjednoczenie z wyższymi odpowiednikami, prowadzące do osiągnięcia Boskiej Świadomości. 

Dobro i zło 

Filozofia hermetyczna zakłada, że rozum przynosi albo dobro, albo zło. Zależy to przede wszystkim od tego, czy ktoś otrzymuje spostrzeżenia od Boga czy od demonów. Wśród zła wywoływanego przez demony są: cudzołóstwo, morderstwo, przemoc, świętokradztwo, bezbożność. Dowodzi to, że w hermetyzmie ukorzenione jest poczucie moralności. Jednak tylko Bóg jest całkowicie wolny od zła, a ludzie nie mogą być dobrzy, gdyż każdy człowiek posiadający ciało jest pochłonięty przez swoją fizyczność i ignoruje Najwyższe Dobro. Jedną z myśli tej filozofii, jest wiara, że skupianie się na życiu materialnym jest jedyną rzeczą, która obraża Boga.